อฏฺฐวตฺถุกาปีติ น เกวลํ โสฬสวตฺถุกา, นาปิ รตนตฺตยวตฺถุกา จ, อถ โข อฏฺฐวตฺถุกาปิฯ รตนตฺตเย สํสยาปนฺนสฺส สิกฺขาทีสุ กงฺขาสมฺภวโต, ตตฺถ นิพฺเพมติกสฺส ตทภาวโต จ เสสวิจิกิจฺฉานํ รตนตฺตยวิจิกิจฺฉามูลิกตา ทฏฺฐพฺพาฯ อนุปวิสนํ ‘‘เอวเมต’’นฺติ สทฺทหนวเสน อารมฺมณสฺส ปกฺขนฺทนํฯ

นีวรณปพฺพวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ข. โพชฺฌงฺคปพฺพวณฺณนา

เตนาติ อตฺถสนฺนิสฺสิตคฺคหเณนฯ

ปจฺจยวเสน ทุพฺพลภาโว มนฺทตาฯ

ปพฺพตปเทสวนคหนนฺตริโตปิ คาโม น ทูเร, ปพฺพตํ ปริกฺขิปิตฺวา คนฺตพฺพตาย อาวาโส อรญฺญลกฺขณูเปโต, ตสฺมา มํสโสเตเนว อสฺโสสีติ วทนฺติฯ

สมฺปตฺติเหตุตาย ปสาโท สิเนหปริยาเยน วุตฺโตฯ

อินฺทฺริยานํ ติกฺขภาวาปาทนํ เตชนํฯ โตสนํ ปโมทนํฯ

โพชฺฌงฺคปพฺพวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สมถวิปสฺสนาวเสน ปฐมสฺส สติปฏฺฐานสฺส, สุทฺธวิปสฺสนาวเสน อิตเรสํฯ อาคมนวเสน วุตฺตํ อญฺญถา มคฺคสมฺมาสติยา กถํ กายารมฺมณตา สิยาติ อธิปฺปาโยฯ กายานุปสฺสิอาทีนํ จตุพฺพิธานํ ปุคฺคลานํ วุตฺตานํฯ เตนาห ‘‘น หิ สกฺกา เอกสฺส…เป.… วตฺตุ’’นฺติฯ อเนกสติสมฺภวาวโพธปสงฺคาติ เอกจิตฺตุปฺปาเทน อเนกิสฺสา สติยา สมฺภวสฺส, สติ จ ตสฺมิํ อเนกาวโพธสฺส จ อาปชฺชนโตฯ สกิจฺจปริจฺฉินฺเนติ อตฺตโน กิจฺจวิเสสวิสิฏฺเฐฯ ธมฺมเภเทนาติ อารมฺมณเภทวิสิฏฺเฐน ธมฺมวิเสเสนฯ น ธมฺมสฺส ธมฺโม กิจฺจนฺติ เอกสฺส ธมฺมสฺส อญฺญธมฺโม กิจฺจํ นาม น โหติ ตทภาวโตฯ ธมฺมเภเทน ธมฺมสฺส วิภาเคนฯ ตสฺส เภโทติ ตสฺส กิจฺจสฺส เภโท นตฺถิฯ

ตสฺมาติ ยสฺมา นยิธ ธมฺมสฺส วิภาเคน กิจฺจเภโท อิจฺฉิโต, กิจฺจเภเทน ปน ธมฺมวิภาโค อิจฺฉิโต, ตสฺมาฯ เตน วุตฺตํ ‘‘เอกาวา’’ติอาทิฯ

สุตฺตนฺตภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา

[374] ‘‘กาเย กายานุปสฺสี’’ติ อิทํ ปุคฺคลาธิฏฺฐาเนน สติปฏฺฐานวิเสสนํ, ตญฺจ อาคมนสิทฺธํ, อญฺญถา ตสฺส อสมฺภวโตติ อาห ‘‘อาคมนวเสน…เป.… เทเสตฺวา’’ติฯ ปุคฺคลํ อนามสิตฺวาติ ‘‘กาเย กายานุปสฺสี’’ติ เอวํ ปุคฺคลํ อคฺคเหตฺวาฯ ตถา อนามสนโต เอว อาคมนวิเสสนํ อกตฺวาฯ นยทฺวเยติ อนุปสฺสนานโย, สุทฺธิกนโยติ เอตสฺมิํ นยทฺวเยฯ

อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สติปฏฺฐานวิภงฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. สมฺมปฺปธานวิภงฺโค

1. สุตฺตนฺตภาชนียวณฺณนา